Praca magisterska
Epizod 1,5 ka BP w świetle wybranych danych paleoklimatycznych z obszaru Europy Środkowej |
|
Autor:Promotor:Instytucja promująca:Rok: |
Agata HanKrzysztof Markowicz, Fabian WelcUniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem2022 |
Niniejsza praca jest próbą przybliżenia zmian klimatycznych w VI wieku w Europie Środkowej, w oparciu o szerokie spektrum danych paleoklimatycznych. Stanowi część badań paleoklimatologicznych, z których wynika, że zmienność klimatu (zwłaszcza częstotliwość zdarzeń ekstremalnych) zawsze miała ogromny wpływ na ludzkość. Głównym celem jest przedstawienie zakresu zmian klimatycznych w Europie Środkowej w VI wieku oraz próba zidentyfikowania ich przyczyn na podstawie porównania danych geologicznych z osadów jeziornych z danymi paleoklimatycznymi z Europy Środkowej.
W odniesieniu do anomalii klimatycznej 1,5 ka BP największym problemem jest brak syntez w ujęciu regionalnym, szczególnie dla obszaru Europy Środkowej. Aby wypełnić tę lukę dokonano analizy dostępnych danych dotyczących anomalii 1,5 ka BP: paleoklimatycznych oraz geoarcheologicznych. Materiałem badawczym są rdzenie pozyskane z osadów Jeziora Radomno, które zostały poddane analizie geochemicznej i mikrostrukturalnej. Wyniki tych badań zostały zestawione z wynikami re-analizy rekordów zawartych w zbiorach danych paleoklimatycznych (Last Millennium Reanalysis (LMR) Project Global Climate Reconstructions Version 2 oraz PAGES2k Global 2,000 Year Multiproxy Database) dla ostatnich 2000 lat.
Badania rdzeni jeziornych pokazały, że na terenie Pojezierza Mazurskiego podczas epizodu 1,5 ka BP wystąpiła zimniejsza i bardziej wilgotna faza klimatyczna, odpowiadająca epizodowi globalnego ochłodzenia. Badania potwierdzają tezę, że w połowie VI w, miał miejsce na Pojezierzu Mazurskim epizod chłodny i wilgotny. Nie budzi też wątpliwości, że w perspektywie zebranych danych było to zdarzenie klimatyczne niespotykane we wcześniejszych okresach.
Przeprowadzona analiza danych w oparciu o wyniki z re-analizy klimatycznej pokazała również, że miała wówczas miejsce anomalia klimatyczna. Dane wskazują na suchy i chłodny kilkunastoletni okres. Amplituda spadku temperatury jest jednak niewielka i sięga ok. 0,3oC, podobnie jak amplituda opadów, która wynosi ok. 10 mm/rok.
Wszystkie zebrane i opracowane dane potwierdzającą, że epizod 1,5 ka BP wystąpił również na obszarze Warmii i Mazur, ale do całościowego i bardziej precyzyjnego opisu zjawisk klimatycznych, które wówczas miały miejsce potrzebna jest większa ilość danych uzyskanych zarówno z baz z danymi paleoklimatycznymi oraz badań pozwalających pozyskać kolejne dane proxy. W perspektywie zebranych danych wyraźnie widać, że zdarzenie klimatyczne określane jako anomalia 1,5 ka BP było zjawiskiem wyjątkowym w perspektywie ostatnich 2000 lat.