AUTHORS:

Ciechowska H., Fronczak A., Karasewicz M., Mocek K., Zawadzki M., Grad M.

ABSTRACT:

W pracy przedstawione zostały wybrane cztery zjawiska naturalnych eksplozji w atmosferze Ziemi. Są to w porządku chronologicznym: katastrofa tunguska (1908), zjawisko w Jerzmanowicach (1993), superbolid czelabiński (2013) i bolid pomorski (2015). W przypadku zjawiska w Jerzmanowicach obserwacje wskazują na jedną lub dwie eksplozje pioruna kulistego. Pozostałe przypadki mają cechy bolidów, które wybuchły w atmosferze ziemskiej na wysokości 5-30 km, a efekty akustyczne zostały zarejestrowane przez stacje sejsmologiczne. Obiekt tunguski i bolid pomorski pochodziły prawdopodobnie z roju meteorów Taurydów, są więc pochodzenia kometarnego. Natomiast superbolid czelabiński został zakwalifikowany do chondrytów zwyczajnych (meteorytów kamiennych) o bardzo niskiej zawartości żelaza i niklu, i mógł być fragmentem planetoidy 2011 EO40.

Przegląd Geofizyczny, 2020, vol. LXV(1-2), pp. 41-54, doi: 10.32045/PG-2020-003