Dzięki prężnej działalności w ramach infrastruktury ACTRIS-ERIC nasza Warszawska Stacja Obserwacyjna (WOS) cieszy się coraz większym zainteresowaniem badaczy z całej Europy. Dzięki wsparciu pilotażowego projektu ATMO ACCESS^[1] (https://www.atmo-access.eu/), finansowanego przez EC HORIZON 2020, oferujemy szeroki dostęp do naszej infrastruktury badawczej poprzez Transnational Access (TNA). W ramach ATMO-ACCESS stacja WOS udostępnia infrastrukturę badawczą związaną z teledetekcją aerozoli i chmur, a także dane pochodzące z instrumentów in-situ.

Jednym z takich TNA jest MEMU, a dokładniej Mobile Exposure Mapping of air pollution in Urban environment. Jest to dostęp realizowany przez badaczy z flamandzkiej organizacji badawczej zajmującej się czystymi technologiami i zrównoważonym rozwojem (VITO, Martine Von Poppel i Jelle Hofman) i Laboratorium Pomiarów Zdalnych (RS-Lab) pod przewodnictwem Iwony Stachlewskiej. Członkowie zespołu RS-Lab wykonują rowerowe pomiary jakości powietrza z zastosowaniem kompaktowych instrumentów in-situ. Kampania pomiarowa o której mowa realizowana jest od 5 września 2024 roku i potrwa do połowy października. Zespół pomiarowy z UW tworzą: Igor Okraska (koordynator TNA z ramienia RS-Lab), Mateusz Winkowski, Zuzanna Rykowska i Maciej Karasewicz.

Fot. 1 Jelle Hofmanem (pierwszy z lewej) i Martine Van Poppel (pierwsza z prawej) wraz z zespołem RS-Lab podczas dyskusji na temat trasy przejazdu. Fotografia: Zuzanna Rykowska.

Przed rozpoczęciem kampanii, zespół gościł na stacji badaczy z VITO - Martine Van Poppel oraz Jelle Hofmana (Fot. 1). Podczas wizyty prowadzono wiele merytorycznych dyskusji, a zespół RS-Lab przeszedł intensywne szkolenie z obsługi instrumentów pomiarowych, które poprowadził Jelle. W celu sprawdzenia poprawności wykonywania pomiarów, a także zobaczenia na własne oczy zaproponowanej przez nas trasy, Jelle Hofman odbył z nami pierwszy przejazd pomiarowy (Fot. 2). Opracowana trasa rowerowa ma długość około 14 km i została zaplanowana w postaci pętli wokół Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Warto podkreślić, że to pierwsze tego typu badania w Warszawie.

Fot. 2 Jelle Hofman wraz z zespołem pomiarowy RS-Lab  przed pierwszym wspólnym przejazdem. Od lewej Maciej Karasewicz, Igor Okraska, Jelle Hofman, Mateusz Winkowski i Zuzanna Rykowska. Fotografia: Tomasz Pietrzyk.

Przygotowania do realizacji projektu rozpoczęto na długo przed planowaną kampanią pomiarową. Oprócz opracowania idealnej trasy pomiarowej dyskutowaliśmy możliwości wykorzystania różnych elementów infrastruktury WOS. Ponadto przeprowadzono pomiary kolokacyjne z instrumentami będącymi na platformie pomiarowej WOS, umieszczonej na dachu Instytutu Geofizyki, Wydziału Fizyki UW (IGF UW, Fot. 3).

Fot. 3. Platforma pomiarowa na dachu IGF UW. Fotografia: Dominika Szczepanik.

Podobne rowerowe kampanie pomiarowe badacze z Belgii prowadzili w ramach projektu EC H2020 RI-URBANS^[2] m.in. w Antwerpii i Barcelonie. Warto podkreślić, że zespół badawczy RS-Lab jest również czynnie zaangażowany w realizację tego projektu (Iwona Stachlewska, Patryk Poczta, Zuzanna Rykowska, Emeka Ugboma, Franz Moritz Hey). Już sam jego tytuł: Wzmocnienie zdolności monitorowania jakości powietrza w europejskich obszarach miejskich i przemysłowych (RI-URBANS) sugeruje jego cel.

Jest to jeden z wielu dostępów TNA realizowany przez zespół Iwony Stachlewskiej, wykorzystujący infrastrukturę Warszawskiej Stacji Obserwacyjnej (WOS). Zapraszamy do zapoznania się z innymi aktywnościami grupy w ramach projektu ATMO-ACCESS i do śledzenia naszych mediów społecznościowych IGF UW!

^[1] ATMO-ACCESS (nr grantu 10100800) finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu badań naukowych i innowacji Horyzont 2020, H2020-INFRAIA-2020-1.

^[2] RI-URBANS (nr grantu 101036245) Usługi infrastruktury badawczej wzmacniające możliwości monitorowania jakości powietrza w europejskich obszarach miejskich i przemysłowych, program badań i innowacji Unii Europejskiej Horyzont 2020, Zielony Ład, Komisja Europejska