Miejsce: Warszawa, Wydział Fizyki UW

Organizator:  Iwona S. Stachlewska

Instruktorzy: Iwona S. Stachlewska, Patryk Poczta, Rafał Fortuna

Uczestnicy: Łucja Janicka, Artur Tomczak, Maciej Karasewicz, Afwan Hafiz, Prakash Mishra

Szkolenie "POLIMOS Lidar Operator Training – Autumn 2021" zostało przeprowadzone w celu przeszkolenia przyszłych operatorów lidaru EMORAL do wykonywanie pomiarów w kolejnych polowych kampaniach pomiarowych w ramach inicjatywy POLIMOS - Phase II finansowanej przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA-ESTEC).

Prototyp lidaru EMORAL (ESA Mobile Raman Aerosol Lidar) został w latach 2017-2018 od podstaw zrekonstruowany. Teraz jest to lidar typu Raman-Mie z funkcją pomiaru depolaryzacji i pary wodnej. Prace badawczo-rozwojowe wykonano w ścisłej współpracy instytucji naukowych UW, LMU, NOA, agencji kosmicznej ESA oraz firmy Raymetrics. Został on usprawniony o funkcje stawiające go na poziomie referencyjnego urządzenia do walidacji i kalibracji misji satelitarnych ESA jako mobilne laboratorium zainstalowane na pokładzie samochodu badawczego gotowego do operacyjnej pracy w reżimie 24/7.  W ramach POLIMOS-Phase I lidar wykonywał pomiary długoterminowe na stacji PolWET PULS na torfowisku w Rzecinie, woj. wielkopolskie. W ramach POLIMOS-Phase II planowane są krótkie 2-4 tygodniowe kampanie pomiarowe w całej Polsce, m.in. we współpracy z AGH w Krakowie i pod Białymstokiem, UWr we Wrocławiu oraz IG i IPIŚ PAN w Raciborzu.

Szkolenie odbyło się na terenie Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, w dniach 6-7 listopada 2021 roku. Było podzielone na dwie części, teoretyczną i praktyczną. Część teoretyczna polegała na zaznajomieniu uczestników z teorią (zasada działania lidaru, procesy fizyczne, równania lidarowe, dane pomiarowe, własności fizyczne, ograniczenia metodologii) oraz z zastosowaniami różnych typów lidarów. Część praktyczna polegała na uruchomieniu lidaru EMORAL, wykonaniu testowych pomiarów oraz zapoznaniu uczestników z zasadami bezpieczeństwa.

Szkolenie rozpoczęło się o godzinie 9:00, 6 listopada. Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy: polskojęzyczną i anglojęzyczną. Każdy z uczestników otrzymał wydrukowaną instrukcję z najważniejszymi krokami dotyczącymi obsługi lidaru. Obie grupy udały się na wstępne zajęcia praktyczne, by nauczyć się procedur, jakich trzeba dokonać przed uruchomieniem lidaru oraz zasad bezpieczeństwa. Po zajęciach praktycznych odbyły się zajęcia teoretyczne, które dotyczyły teorii działania lidaru. Pierwszy dzień szkolenia zakończył się o godzinie 17:00.

Kolejny dzień szkolenia rozpoczął się również o godzinie 9:00 od zajęć praktycznych, które polegały na uruchomieniu lidaru, przeprowadzeniu kalibracji oraz próbnych pomiarów. Po pokazowym uruchomieniu każdy z uczestników miał za zadanie samodzielnie przejść przez cały proces uruchamiania lidaru. Po zajęciach praktycznych nadszedł czas na teorię. Tego dnia zajęcia teoretyczne dotyczyły głównie zastosowań lidarów w badaniach atmosfery (pomiary własności optycznych aerozoli i chmur, parametrów meteorologicznych). Po części teoretycznej była kolejna część praktyczna, której celem było pokazanie najważniejszych kalibracji, jakich trzeba dokonać aby wykonywane pomiary były wysokiej jakości. Trening zakończył się o godzinie 18:30.